Poznaj najważniejsze normy spawalnicze

Zawód spawacza to trudna i odpowiedzialna praca. Tym bardziej iż może być niebezpieczna i wiąże się z ryzykiem uszkodzenia zdrowia. Na szczęście jednak szereg norm i regulacji sprawia, że ryzyko podejmowane przez spawaczy jest zminimalizowane. W firmach takich jak Metikam możesz mieć pewność, że wszystkie normy pozostają spełnione. Warto jednak zawsze sprawdzać samodzielnie, w końcu chodzi tu o ludzkie zdrowie. W tym artykule dowiesz się, jakie istnieją najważniejsze normy spawalnicze i na co zwrócić uwagę, by zapewnić bezpieczeństwo sobie i innym.

Uprawnienia spawacza

Podstawową kwestią jest prawo do wykonywania zawodu spawacza. Przygotowanie pracownika gra tutaj kluczową rolę, ponieważ dzięki zdobytej na szkoleniach wiedzy zdobywa on świadomość, która pomaga unikać wypadków w miejscu pracy. Kwalifikacje spawaczy weryfikują europejskie normy kwalifikacyjne dla spawaczy (PN-EN ISO 9606, PN-EN 287-1 itp.). Według tych norm każdy kandydat na spawacza musi najpierw przejść szkolenie w niezależnym punkcie certyfikującym, gdzie poznaje swoją przyszłą pracę od strony teoretycznej (ucząc się o właściwościach metali, wyborze gazów spawalniczych, metod itp.), jak i od strony praktycznej.

Techniki spawania

Wybór odpowiedniej techniki jest kluczowy w branży spawalniczej. Definicje dostępnych technika spawalniczych oraz sposoby ich wykorzystywania określa norma PN-EN 287-1:2004. Powyższy dokument to dla spawacza nieoceniona skarbnica wiedzy. Znajdują się tam bowiem informacje o stosowanych materiałach, ich właściwościach czy grubości. Ponadto, w normie PN-EN 287-1:2004 znajdziemy szczegółowy opis technik spawania, takich jak spawanie palnikiem, metodą TIG, metodą MIG/MAG czy choćby spawanie MMA. Wraz z opisem każdej techniki możemy również przeczytać praktyczne wskazówki dotyczące ustawienia spawacza podczas wykonywania spawania każdą z tych metod.

Sprzęt spawalniczy

Niezwykle istotne są również normatywy spawalnicze dotyczące wykorzystywanego sprzętu. Przykładowo, dla spawarki jest to norma IP23, która gwarantuje prawidłowe i bezpieczne działanie sprzętu. Elementy wymienne takie jak elektrody czy pręty spawalnicze podlegają z kolei indywidualnym normą, w zależności od ich przeznaczenia.

Środki ochrony indywidualnej

Mówiąc o ochronie spawacza, nie możemy pominąć kwestii osobistego wyposażenia. Odpowiedni ubiór i dodatkowe elementy ochronne są niezbędne, by zapewnić bezpieczeństwo spawacza podczas pracy. Jakie kwestie są tu normowane?

Obuwie ochronne

Jeśli chodzi o obuwie spawacza, normy mogą zostać spełnione poprzez zastosowanie specjalistycznego obuwia, choć w niektórych przypadkach dopuszcza się zastosowanie jedynie ochraniaczy na własne obuwie. Jak wiadomo, pewne środowiska pracy wymagają użycia obuwia wyposażonego w podnosek ochronny. Jeśli jednak chodzi o wymogi konieczne, jest to odporność na wpadanie iskier spawalniczych na styku obuwia z nogawką spodni. Dobrą praktyką jest też wybór obuwia zapinanego na sprzączki, umożliwiającego szybkie ściągnięcie w sytuacji zagrożenia. Wymogami są również objęte podeszwy butów — te powinny być antystatyczne, antypoślizgowe i olejoodporne. Norma, która reguluje dobór obuwia to PN-EN ISO 20345.

Odzież ochronna

Wybór typu odzieży jest tutaj niemal dowolny, rodzaj odzieży możemy bowiem dopasować do preferencji oraz specyfiki zakładu pracy. Niemniej jednak, wybrany przez nas typ odzieży musi spełniać jedno fundamentalne kryterium — musi być wykonane z niepalnego materiału. Normy spawalnicze regulujące odzież znajdziemy w normie PN-EN ISO 11611.

Ochrona wzroku

Wzrok spawacza jest narażony na niebezpieczeństwo, jeśli nie zadbamy o przestrzeganie odpowiednich norm. Normy spawalnicze do ochrony wzroku określają kwestie takie jak minimalny poziom skuteczności ochrony, przepuszczalność filtrów czy specyfikację okularów lub gogli. Zanim więc rozpoczniesz pracę, upewnij się, że Twój sprzęt ochrony oczu jest zgodny z normami EN 166, EN 169, EN 175 oraz EN 379.

Rękawice spawalnicze

To właśnie ręce spawacza są najbliżej często niezwykle wysokich temperatur spawania. Ciężko więc sobie wyobrazić spawanie bez zastosowania rękawic ochronnych. Warto jednak pamiętać, że zwykłe rękawice nie uchronią nas przed wypadkiem. Specjalistyczne rękawice spawalnicze muszą być dopasowane do metody spawania — często inna metoda to inne normy dotyczące rękawic. Różnice pomiędzy dopuszczalnymi w spawalnictwie rękawicami dotyczą właściwości spawalniczych, właściwościach ochronnych i właściwościach zapobiegającym nagrzaniu. Rękawice spawalnicze określa norma EN ISO 21420.

Normy bezpieczeństwa

Innymi ważnymi normami spawalniczymi są tak zwane normy bezpieczeństwa. To właśnie one chronią zdrowie spawacza w kontekście długoterminowym. Norma PN-EN ISO 15011-4 odpowiada za klasyfikację gazów używanych w procesach spawania, uwzględniając ich toksyczność, z kolei norma PN-EN 15012-1 reguluje wymagania sprzętowe mające na celu odpowiednią filtrację emitowanych gazów.